Με γοργά βήματα η σύγκρουση στην Ουκρανία οδηγείται προς την ώρα της κρίσης και προς μια διευθέτηση που πιθανότατα θα αποτελεί ουσιαστικά την ήττα της στρατηγικής και της στάσης του Βολοντίμιρ Ζελένσκι και των συμμάχων του εντός της χώρας και στο εξωτερικό. Αυτό είναι, όπως αρέσκεται να επαναλαμβάνει μονότονα η Μόσχα, προσφάτως και διά στόματος του εκπροσώπου του Βλαντίμιρ Πούτιν, Ντμίτρι Πεσκόφ, το αποτέλεσμα της κόπωσης που επέφερε η πολεμική προσπάθεια για να κερδηθούν τα εδάφη που το Κρεμλίνο κατέλαβε τους πρώτους μήνες της εισβολής στην Ουκρανία, το 2022. Εκ των πραγμάτων φαίνεται ότι είναι κουρασμένο τόσο το επιτελείο του Ζελένσκι και οι κυβερνήσεις των χωρών-μελών του ΝΑΤΟ όσο πλέον και αυτές της ΕΕ.
Διαβάστε επίσης: ΗΠΑ: Οι Ρεπουμπλικανοί δεν ενθουσιάζονται με τον Ζελένσκι
Η εν λόγω κόπωση προκύπτει όμως και ως απόρροια του ξεσπάσματος της σύγκρουσης στη Μέση Ανατολή. Το σφυροκόπημα της Λωρίδας της Γάζας επέτρεψε στη Ρωσία να ελιχθεί, καθώς της δόθηκε ένα ακόμη πεδίο στο οποίο θα μπορούσε να παρέμβει σπάζοντας τη διεθνή της απομόνωση, την οποία είχαν επιμελώς φιλοτεχνήσει οι ΗΠΑ και η ΕΕ μετά την εισβολή της στην Ουκρανία. Τα διπλωματικά κέρδη για τη ρωσική ηγεσία με την επίσκεψη Πούτιν μες στην εβδομάδα σε Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Σαουδική Αραβία –μια από τις σπάνιες εμφανίσεις του εκτός Ρωσίας μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία– είναι εμφανή και επαναβεβαιώνουν τη δυναμική ρωσική παρουσία στη Μέση Ανατολή τα τελευταία χρόνια, με την παράλληλη απαγκίστρωσή της από την αποκλειστική επί διετία ενασχόληση με το ουκρανικό.
Κυνικός ρεαλισμός
Το άδοξο τέλος της μαξιμαλιστικής – δεν είχε και άλλη επιλογή στην αρχή του πολέμου– λογικής Ζελένσκι γίνεται πλέον αντιληπτό διά γυμνού οφθαλμού από πολιτικές δυνάμεις εντός του φιλοουκρανικού στρατοπέδου, αλλά και από τις ηγεσίες των χωρών της λεγόμενης Δύσης. Οι τελευταίες αμφιταλαντεύονται μεταξύ των δεσμεύσεών τους για άνευ όρων στήριξη της Ουκρανίας και των δεδομένων για την περιορισμένη αποτελεσματικότητα που έχουν τόσο οι κυρώσεις που έχουν επιβάλει στη Ρωσία, με σημαντικό και για τις ίδιες τις οικονομίες τους κόστος –πλέον του κόστους από την κρίση στη Γάζα–, όσο και οι παροχές σε είδος και χρήμα προς την Ουκρανία.
Σε επιχειρησιακό και τοπικό επίπεδο, το ζύγι μεταξύ των μεγάλων αποτυχιών (Κουπιάνσκ, Αφντίιφκα, Μπαχμούτ) και των μικρών επιτυχιών (Ραμπότινε και Χερσώνα) στα πεδία των μαχών, η εξουθένωση των Ουκρανών στρατιωτών που πολεμούν αδιάκοπα στην πρώτη γραμμή, η ρωσική πίεση με τα περίπου τριπλάσια σε αριθμό στρατεύματα, τα πλήγματα στα ουκρανικά αστικά κέντρα και η αναδίπλωση των ουκρανικών θέσεων από επιθετικές σε αμυντικές με τον ερχομό του χειμώνα και με τη νέα ρωσική επίθεση σε κρίσιμα σημεία του αχανούς μετώπου δημιουργούν συνθήκες ουσιαστικού ξεπεράσματος της στρατηγικής Ζελένσκι.
Διαβάστε επίσης: Το ΔΝΤ εγκρίνει τη δόση $900 εκατ. στην Ουκρανία – Συνάντηση Ζελένσκι με Γκεοργκίεβα
Αμφισβητίες εκ των έσω
Τα παραπάνω προστίθενται στις ελλείψεις που αναμένεται να υπάρξουν στον τομέα της ενέργειας μες στον χειμώνα εξαιτίας των ρωσικών πληγμάτων και στα προβλήματα στη μεταφορά των σιτηρών –μεταφράζονται σε έσοδα– εξαιτίας της ρωσικής παρουσίας στη Μαύρη Θάλασσα, αλλά και στα μπλόκα των οδηγών φορτηγών γειτονικών χωρών (Πολωνία, Σλοβακία).
Σε αυτό το πλαίσιο, οι αποφάσεις του Ζελένκσι και της ομάδας του τόσο για τις πολεμικές επιχειρήσεις αυτές καθαυτές όσο και για τις επαφές με ΗΠΑ και ΕΕ, αλλά και για το εσωτερικό πολιτικό παιχνίδι, όχι απλώς αμφισβητούνται από τους στρατηγούς, όπως ο Βαλέρι Ζαλούζνι, αλλά προκαλούν και κύμα αντίδρασης από παλαιούς πολιτικούς του αντιπάλους, όπως ο Πέτρο Ποροσένκο αλλά και ο δήμαρχος του Κιέβου Βιτάλι Κλίτσκο.
Ο Ποροσένκο βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα προ ημερών καθώς σύμφωνα με δημοσιεύματα προσπάθησε να περάσει τα σύνορα προς άγνωστη κατεύθυνση, όμως τελικά οι συνοριοφύλακες δεν του επέτρεψαν να βγει από τη χώρα. Στην Ουκρανία ένας αξιωματούχος –ο Ποροσένκο είναι βουλευτής και υποψήφιος για τις επόμενες προεδρικές εκλογές που δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο αν θα γίνουν μες στο 2024– μπορεί να μεταβεί στο εξωτερικό εν καιρώ πολέμου υπό την αίρεση της συνήθως τυπικής χορήγησης σχετικής άδειας.
Σε δηλώσεις του ο Ποροσένκο –δεν διατηρούσε καλές σχέσεις με τη Ρωσία και επί των ημερών του το 2014 διεξήχθη, φυσικά όχι αναίμακτα, η πρώτη φάση της κατάληψης του Ντονμπάς από Ρώσους στρατιώτες χωρίς διακριτικά και η απόσχιση της Κριμαίας– υποστήριξε ότι είχε προγραμματίσει επαφές στο εξωτερικό για την αμερικανική στρατιωτική βοήθεια και για τον αποκλεισμό της μεταφοράς σιδηρών από τους φορτηγατζήδες σε Σλοβακία και Πολωνία, όμως με παρέμβαση Ζελένσκι δεν του επιτράπηκε η έξοδος από τη χώρα.
Από την πλευρά Ζελένσκι υποστήριξαν ότι ο Ποροσένκο ετοιμαζόταν να συναντηθεί με τον άνθρωπο του Πούτιν στην ΕΕ, που δεν είναι άλλος από τον πρωθυπουργό της Ουγγαρίας Βίκτορ Ορμπάν, και ότι στην ουσία ο πρώην πρόεδρος και πολιτικός αντίπαλος του νυν προέδρου είναι προδότης και ετοιμαζόταν για –έστω έμμεσες– επαφές με τη Ρωσία, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την «εθνική προσπάθεια».
«Απολυταρχία» Ζελένσκι
Παρόμοιες κατηγορίες που παίρνουν και διαστάσεις πολιτικής δίωξης (υπό τον μανδύα της προδοσίας της πατρίδας) διατυπώνονται όλο και συχνότερα από το περιβάλλον Ζελένσκι και τις υπηρεσίες ασφαλείας της Ουκρανίας. Παράλληλα με τις προσπάθειες για την πάταξη της διαφθοράς που η ΕΕ επικροτεί, κάθε επικριτής των χειρισμών του προέδρου ή όσοι αναλαμβάνουν πρωτοβουλίες απομακρύνονται από τις θέσεις τους ή φορτώνονται συνήθως κατηγορίες για διαφθορά. Το αποτέλεσμα είναι ότι έχει ανάψει η συζήτηση εάν η Ουκρανία, που είναι και υποψήφια προς ένταξη χώρα στην ΕΕ και μάλιστα με fast track διαδικασίες, έχει μετατραπεί σε… απολυταρχία Ζελένσκι.
Με την πλευρά των καταφατικών απαντήσεων στο παραπάνω ερώτημα τάχθηκε ξεκάθαρα σε πρόσφατες δηλώσεις ο επίσης πολιτικός αντίπαλος του Ουκρανού προέδρου και δήμαρχος του Κιέβου Κλίτσκο. Με ένα λεκτικό ντιρέκτ ο πρώην παγκόσμιος πρωταθλητής πυγμαχίας ανέφερε σε συνέντευξή του στο γερμανικό περιοδικό «Der Spiegel» ότι «σύντομα δεν θα έχουμε καμία διαφορά με τη Ρωσία, όπου τα πάντα εξαρτιούνται από τη θέληση ενός άντρα». Η κόντρα Κλίτσκο – Ζελένσκι δεν είναι καινούργια καθώς προϋπάρχει του πολέμου, ενώ κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης σημειώθηκε ανά διαστήματα… έντονη λογομαχία μεταξύ τους για την οχύρωση του Κιέβου, για τα καταφύγια και μια σειρά άλλων ζητημάτων.
Ενδεικτικό της εσωτερικής κατάστασης είναι ότι στη χώρα υπάρχει έντονη συζήτηση για τη διεξαγωγή των προεδρικών εκλογών που ήταν προγραμματισμένες το 2024, αλλά κατά τα φαινόμενα δεν θα διενεργηθούν.
Κουράστηκαν οι «χορηγοί»
Στο εσωτερικό παιχνίδι της Ουκρανίας μπαίνουν εκ των πραγμάτων οι δυτικές χώρες, αφού οι εξελίξεις τόσο στα πεδία των μαχών όσο και σε επίπεδο πολιτικής σταθερότητας και αξιοπιστίας απασχολούν εύλογα τις πολιτικές ηγεσίες και την πολιτική ζωή γενικότερα των βασικών «χορηγών» του Κιέβου σε υλικοτεχνική και χρηματική στήριξη.
Με την τύχη της υποψηφιότητας της Ουκρανίας για κράτος-μέλος της ΕΕ να έρχεται στο προσκήνιο την τρέχουσα εβδομάδα, όλος ο κόσμος θα παρακολουθεί από κοντά τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, καθώς εκεί δεν θα κριθεί μόνο πότε και εάν η χώρα θα γίνει μέλος της ευρωενωσιακής οικογένειας, αλλά και εάν τελικά η Ευρώπη θα συνεχίσει να στηρίζει την Ουκρανία στο άμεσο μέλλον. Ρυθμιστής, εξαιτίας και του συστήματος λήψης των αποφάσεων στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, δεν είναι άλλος από τον πιο δυσάρεστο για τους Ευρωπαίους πολιτικό ηγέτη της ηπείρου μετά τον Βλ. Πούτιν και τον Αλεξάντερ Λουκασένκο: ο πρωθυπουργός της Ουγγαρίας Ορμπάν. Εχει ξεκαθαρίσει ότι –ενδεχομένως και με τη στήριξη του νέου πρωθυπουργού της Σλοβακίας και «συνοδοιπόρου» του Ρόμπερτς Φίτσο– ακόμη κι αν η χώρα του απορροφήσει τα παγωμένα από την ΕΕ ευρωπαϊκά κεφάλαια που έχουν παρακρατηθεί εξαιτίας της κατάστασης του κράτους δικαίου στη χώρα του, δεν πρόκειται να δεχτεί να μπει η Ουκρανία στην ΕΕ, αλλά και δεν θα δώσει το πράσινο φως για να συνεχιστεί η ύψους 50 δισ. ευρώ στήριξη προς τον Ζελένσκι.
Σκάλωσε στο αμερικανικό Κογκρέσο το έκτακτο πακέτο χρηματοδότησης
Την εβδομάδα που πέρασε ένα δράμα για τη βοήθεια προς την Ουκρανία εκτυλίχθηκε στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, όπου η προεκλογική χρονιά που ξεκινά σε μερικές εβδομάδες επηρέασε πρόωρα τις πολιτικές εξελίξεις σε επίπεδο Κογκρέσου. Το μήλον της έριδος στην Ουάσινγκτον μεταξύ του Δημοκρατικού ενοίκου του Λευκού Οίκου, της ρεπουμπλικανοκρατούμενης Βουλής των Αντιπροσώπων και της ελεγχόμενης από τους Δημοκρατικούς Γερουσίας είναι το έκτακτο πακέτο χρηματοδότησης, ύψους περισσότερων των 100 δισ. δολαρίων, το οποίο ζήτησε ο Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν (φωτογραφία) από το Κογκρέσο στις 20 Οκτωβρίου και πώς αυτό μπορεί να «χωρέσει» στον προϋπολογισμό για το επόμενο οικονομικό έτος.
Ο Λευκός Οίκος πίεσε τη Βουλή να εγκρίνει άμεσα το πακέτο βοήθειας και τουλάχιστον μέχρι το τέλος του έτους. Στις πιέσεις από τον Λευκό Οίκο ο τραμπικός νέος πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Μάιο Τζένσον απάντησε πως δεν έχει πρόβλημα να εγκρίνει τη συνέχιση της στήριξης στην Ουκρανία –και στο Ισραήλ– υπό τον όρο όμως ότι θα υπάρξει πιο σκληρή στροφή στη… μεταναστευτική πολιτική των ΗΠΑ.
Είναι προφανές ότι το αδιέξοδο στις ΗΠΑ αλλά και όσα λέγονται ότι θα γίνουν σε περίπτωση νίκης των Ρεπουμπλικάνων και ειδικά του Ντόναλντ Τραμπ στις εκλογές του Νοεμβρίου του 2024 δεν έχουν μόνο μεσοπρόθεσμο αντίκτυπο στην Ουκρανία και στο εσωτερικό της, αλλά επηρεάζουν άμεσα αρνητικά τις εξελίξεις για τον Ζελένσκι και την ουκρανική ηγεσία. Ενδεικτικό είναι ότι ενώ αρχικά είχε κανονιστεί να προβληθεί διάγγελμα έκκλησης του Ζελένσκι προς τους βουλευτές και τους γερουσιαστές των ΗΠΑ για επίλυση του θέματος της οικονομικής στήριξης της χώρας του, αλλά και να συμμετείχε του μέσω τηλεδιάσκεψης σε απόρρητη ενημέρωση της Γερουσίας, την τελευταία στιγμή ο πρόεδρος της Ουκρανίας αποφάσισε να ακυρώσει και τις δύο εμφανίσεις του.
Μάλλον η πιο εύστοχη δήλωση των τελευταίων ημερών σχετικά με τις εξελίξεις είναι τελικά του γγ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, ο οποίος εμφατικά δήλωσε: «Οι πόλεμοι εξελίσσονται σε φάσεις. Πρέπει να στηρίξουμε την Ουκρανία σε καλές και κακές στιγμές. Πρέπει, επίσης, να είμαστε προετοιμασμένοι για κακά νέα».
Διαβάστε επίσης: Ο Τζο Μπάιντεν προσκαλεί τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι σε συνάντηση την ερχόμενη Τρίτη στον Λευκό Οίκο
Το ΔΝΤ εγκρίνει τη δόση $900 εκατ. στην Ουκρανία – Συνάντηση Ζελένσκι με Γκεοργκίεβα
